ارزیابی اثر سناریوی کاربری آمایشی در خطر و خسارت سیل حوضه‏ ی آبخیز سد بوستان

Authors

Abstract:

یکی از مهم‏ترین دلایل وقوع سیلاب و خسارات مالی و جانی ناشی از آن، تجاوز به حریم رودخانه و کاربری نامناسب اراضی است. یکی از ابزارهای مدیریتی پیش‏بینی شدت خسارات ناشی از سیلاب، برای مهار آن، پهنه‏بندی سیل است. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی اثر سناریوی آمایشی در مساحت پهنه‏های خطر و میزان خسارت ناشی از سیل، در بازه‏ای به طول 21 کیلومتر از بستر اصلی رودخانه‏ی گرگان‌رود در حوضه‏ی آبخیز سد بوستان است. بدین منظور ابتدا داده‏های اولیه‏ی مدل از قبیل مشخصات هندسی رودخانه و مقاطع عرضی (316 نمونه)، ضرایب زبری برآورد شده به روش کاون و دبی اوج هیدروگراف‏های محاسبه شده با روش توزیعی ـ مفهومی مادکلارک وارد مدل هیدرولیکی HEC-RAS شد و پس از محاسبه‏ی تراز آب، پهنه‏های خطر سیل با دوره‏ بازگشت‏های 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 سال در دو شرایط کاربری فعلی و سناریوی آمایشی، با استفاده از نرم‏افزار HEC-GeoRAS در 5 کلاس ترسیم گردید. نتایج آزمون آماری نشان داد که پهنه‏های خطر سیل با دوره‏ بازگشت‏های مختلف در کاربری آمایشی به‏طور معنا‏داری (01/0 p <)، کاهش می‏یابد. در این مطالعه برای ارزیابی خسارت سیل نیز از معادله‏ی عمومی ریسک استفاده شد و نقشه‏های خسارت عددی و ریالی سیل، پس از شناسایی و کلاس‏بندی تعداد و درجه‏ی آسیب‏پذیری عناصر در معرض خطر در 5 کلاس تهیه گردید. نتایج نشان داد که کلاس خسارت احتمالی در کاربری فعلی بزرگ‏تر از کاربری آمایشی است. نتایج حاصل از آزمون معنا‏داری نشان داد که میزان خسارت ریالی در کاربری سناریوی آمایشی به‏طور معنا‏داری (01/0 p <)، افزایش یافته است؛ که علت آن را می‏توان به اختصاص مساحت بیشتری از اراضی کشاورزی به‏‏منزله‏ی عناصر با ارزش‏‏تر در پهنه‏های سیل‏گیر کاربری آمایشی نسبت داد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پهنه بندی خطر و خسارت سیل در آبراهه اصلی حوضه آبخیز سد بوستان استان گلستان

سیل یکی از پدیده هایی است که همه ساله می تواند زیان های جانی و مالی فراوانی را به بار آورد. یکی از روش های کارآمد مدیریت سیل، پهنه بندی شدت و نوع آن است. هدف اصلی این تحقیق پهنه بندی خطر و خسارت سیل در بازه ای به طول 21 کیلومتر از بستر اصلی رودخانه گرگانرود در حوضه آبخیز سد بوستان در دو شرایط کاربری فعلی و سناریوی آمایشی است. بدین منظور از تلفیق دو مدل توزیعی- مفهومی مادکلارک در محیط مدل هیدرول...

پیش بینی سیل حوضه ی آبخیز قره آقاج با کاربرد سامانه ی شبیه سازی آبخیز(WMS)

سیل ویرانگرترین بلایای طبیعی بوده و تلفات جانی و مالی فراوانی را به بار آورده است. WMS از جمله شبیه‌های جدید و جامع می‌باشد که با تلفیق امکانات GIS و شبیه‌های متنوع آب‌شناسی و دانش مایعات توانسته است به‌عنوان ابزاری قدرتمند در زمینه‌ی شبیه‌سازی و مدیریت حوضه‌ی آبخیز مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه، کاربرد WMS در حوضه‌ی آبخیز قره‌آقاج واقع در نیمه‌ی جنوبی استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. م...

full text

ارزیابی خطر سیل خیزی حوضه آبخیز آیدوغموش با استفاده از مدل AHP-TOPSIS

ناآگاهی از شرایط فیزیوگرافی، هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه‌ها سبب گسترش سیلاب‌ها شده است که موجب وارد آمدن خسارات جانی و مالی زیادی در سالهای اخیر شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی پهنه های در معرض خطر سیلاب با به کارگیری مدل TOPSIS است. اساس این مدل استخراج ایده آل پوینت‌های مثبت و منفی و تعیین فاصله هر یک از معیارها به منظور تعیین طبقات مختلف پتانسیل سیل خیزی و انتخاب بهترین گزینه مکانی از ...

full text

بررسی روند مقادیر حدی جریان (جریان حداقل و سیل) در حوضه آبخیز سد سفید رود

This study performs trend analysis of hydroclimatic varibles and their possible effects on the water resources variability. Nonparametric Mann-Kendall and spearman tests were used to investigate trend analysis of mean annual and 24-hr maximum rainfall, flood and low flow parameters of 23 hydrometery and 18 synoptic stations in Sefid-Roud basin. The results showed that mean annual and 24-hr rain...

full text

ارزیابی اثر تغییرات کاربری بر روی هیدروگراف سیل و دبی پیک حوضه آتشگاه اردبیل

بدون تردید نحوه­ی مدیریت حوضه­های آبخیز، تمام پارامترهای معادله بیلان را دچار تغییرات می­نماید. یکی از عوامل مؤثر در رواناب سطحی، تغییرات کاربری اراضی می‌باشد. حوضه آبخیز آتشگاه یکی از زیرحوضه­‌های مهم حوضه­ی آبخیز یدی­بولیک چای با مساحت 50/40 کیلومتر­مربع در دامنه شرقی کوه سبلان واقع شده است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات کاربری اراضی، هیدروگراف سیل و دبی پیک حوضه آتشگاه در دو مقطع زمانی 13...

full text

ارزیابی خسارت اشی از سیل با استفاده از نرم افزارhae fdaدر حوضه آبخیز خوانسار

سیل یکی از بلایایی است که متاسفانه سالانه در جهان به ویژه در کشور ما میلیاردها ریال خسارت مالی و صدها نفر قربانی به جای می گذارد. با افزایش وقوع سیلاب، میزان بودجه لازم جهت کنترل و مقابله با آن نیز افزایش می یابد. از طرفی به دلیل محدودیت های مالی میزان بودجه اختصاصی به امر کنترل و مقابله با سیلاب ممکن است به اندازه کافی نباشد، بنابراین برای مدیریت بهتر مناطق تحت تاثیر سیل، جهت برنامه ریزی و کاه...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  133- 143

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023